Novokanizovani srpski svetitelj vladika Nikolaj (svetovno Nikola Velimirović) bio je episkop ohridski i žički, istaknuti teolog i filozof. Rođen u selu Lelić kod Valjeva 1881. godine, umro je u Libertivilu, SAD, 1956. godine. Sveti vladika Nikolaj zamonašio se u Manastiru Rakovica krajem 1909. godine i iza sebe je, iako od mladosti krhkog zdravlja, ostavio veliki broj književnih dela duhovne sadržine. Posle Drugog svetskog rata, sve do kasnih osamdesetih godina, njegova dela bila su zabranjena za štampanje u Jugoslaviji.

Obrazovanje je otpočeo u manastiru Ćelije i posle školovanja u Valjevskoj gimnaziji završio je studije na beogradskoj Bogosloviji. Na fakultetu u Bernu u 28. godini odbranio doktorat iz teologije, a potom je u Oksfordu pripremao i doktorat iz filosofije, koji je odbranio u Ženevi. Vrativši se u Srbiju zamonašio se u manastiru Rakovica postavši jeromonah Nikolaj.

Ubrzo odlazi u Rusiju i tu piše prvo veće delo – studiju „Religija Njegoševa“. U aprilu ratne 1915. godine Srpska vlada šalje ga u Ameriku i Englesku, gde je do sredine 1919. držao mnogobrojna predavanja boreći se za spas Srba i ujedinjenje južnoslovenskih naroda. Zahvaljujući njemu, veliki broj dobrovoljaca iz Amerike otišao je na Solunski front.

Po završetku rata izabran je za episkopa žičkog, ali je ubrzo premešten u Ohridsku episkopiju. Tih godina slan je u mnoge crkvene misije u inostranstvu. Nastojao je da održava dobre odnose sa Bugarima i Grcima, kao i dobre međuverske odnose u predratnoj Jugoslaviji. Zbog udela u obaranju pakta Cvetković-Maček bio je omražen kod Nemaca. Uhapšen je 1941. i držan pod stražom, a 1944. godine zajedno sa srpskim Patrijarhom Gavrilom sproveden je u koncentracioni logor Dahau. Nemci ih oslobađaju posle tromesečnog zatočeništva. Patrijarh se vraća u zemlju, dok Nikolaj odlazi prvo u Austriju, pa 1946. u Ameriku gde nastavlja spisateljsku i bogoslovsku delatnost i predavanja.

Posmrtni ostaci vladike Nikolaja Velimirovića preneti su iz Libertivila 1991. godine i sahranjeni u maloj crkvi u Leliću, njegovoj zadužbini. Na zasedanju Svetog arhijerejskog sabora Srpske pravoslavne crkve u maju 2003. proglašen je za svetitelja.